Praca wakacyjna: jak się uchronić przed nieuczciwymi pracodawcami?
Okres pracy sezonowej trwa w najlepsze. To świetna okazja dla młodych ludzi, aby zdobyć pierwsze doświadczenie zawodowe, zarobić dodatkowe pieniądze oraz nauczyć się odpowiedzialności. Szczególnie, że rynek pracy z roku na rok oferuje coraz wyższe zarobki, co widać po minimalnym wynagrodzeniu. W 2022 roku wynosiło ono 3010 zł brutto, w tym już 4242 zł brutto. Eksperci Personnel Service doradzają, na co zwrócić uwagę, aby uczciwie i legalnie zarobić, rozwinąć nowe doświadczenie i uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek.
- Młodzi Polacy w dużej mierze skupiają się na edukacji, co widać w statystykach Eurostatu. Polska, wraz z Chorwacją (2%), Grecją (3,7%) oraz Irlandią (4%), odnotowuje jeden z najniższych odsetków osób wcześnie kończących naukę i szkolenia, gdzie średnia UE wynosi 9,5%. Młodzi są też odpowiedzialni. Spora część z nich decyduje się na podjęcie pracy sezonowej, aby podreperować swój budżet podczas przerwy letniej. Dzięki temu mają później pieniądze na życie, rozrywkę czy podróże. Chciałbym jednak uczulić wszystkich młodych, żeby nie dali się wykorzystać tym pracodawcom, którzy mogą próbować skorzystać na ich niewielkim doświadczeniu na rynku pracy. Ochrona swoich praw i świadomość obowiązujących przepisów są kluczowe – mówi Krzysztof Inglot, założyciel Personnel Service, ekspert rynku pracy.
Polska gospodarka przyspiesza, co potwierdzają ostatnie dane GUS. Roczna dynamika PKB wzrosła w I kwartale br. do 2% z 1% w IV kwartale 2023 roku. Na ten wzrost wpływa rosnąca konsumpcja, która jest konsekwencją coraz wyższych wynagrodzeń. To dla pracowników sezonowych dobra informacja, zwłaszcza, że ofert zatrudnienia nie brakuje. W tak dynamicznej sytuacji na rynku warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę. Eksperci Personnel Service przygotowali kluczowe zasady, które pomogą młodym ludziom w budowaniu pozytywnych doświadczeń.
TIP1. Legalność zatrudnienia
Pierwszą i najważniejszą rzeczą, na którą powinno się zwrócić uwagę, jest legalność zatrudnienia. Należy upewnić się, że pracodawca oferuje umowę o pracę, zlecenie lub inną prawnie uznawaną formę. Nie można się zgadzać na pracę "na czarno", nawet jeśli propozycja wydaje się atrakcyjna. Legalna umowa chroni prawa pracownika, zapewnia ubezpieczenie zdrowotne oraz emerytalne, a także gwarantuje minimalne wynagrodzenie.
TIP2. Warunki pracy
Przed podpisaniem umowy warto dopytać o zakres obowiązków oraz czas pracy i przypilnować, by te ustalenia znalazły się w umowie. Dodatkowo Kodeks Prawa Pracy obliguje każdego pracodawcę do przestrzegania zasad BHP. Zatem na wstępie powinno być szkolenie oraz jeżeli wymaga tego stanowisko dostęp do niezbędnych narzędzi i środków ochrony osobistej. Warto również upewnić się, że przerwy są regularnie przyznawane.
TIP3. Wynagrodzenie
Zawsze należy dokładnie sprawdzić wysokość zarobków przed podpisaniem umowy. Już na rozmowie kwalifikacyjnej z pracodawcą ustala się stawkę godzinową lub tygodniową oraz zasady wypłaty wynagrodzenia. Warto się dowiedzieć, czy są wypłacane dodatkowe premie albo dodatki za nadgodziny. Bez wyjaśnienia takich kwestii nie powinno się rozpoczynać pracy. Warto pamiętać, że minimalna stawka wynagrodzenia określona przez prawo wynosi 4 242 zł brutto, a od 1 lipca będzie to 4 300 zł brutto.
TIP4. Prawa pracownicze
Młodzi pracownicy często nie są świadomi swoich praw. A istotne jest, że każdy ma prawo do godziwych warunków pracy, ochrony zdrowia i bezpieczeństwa oraz odpowiedniego wynagrodzenia. W przypadku problemów można zwrócić się do instytucji takich jak Państwowa Inspekcja Pracy. Jednak, kiedy chce się egzekwować swoje prawa i bez większych problemów zmierzyć się z nieuczciwym pracodawcą na drodze sądowej, warto posiadać chociażby podpisaną z nim umowę.
TIP5. Relacje z pracodawcą i współpracownikami
Dobre relacje z pracodawcą i współpracownikami mogą znacząco wpłynąć na doświadczenie zawodowe. Początek kariery to też budowanie bazy kontaktów. Warto być uprzejmym, komunikatywnym i otwartym na współpracę. Nawet jak pojawiają się konflikty, to można wychodzić z nich poprzez szczerą i otwartą komunikację. Jeśli pojawią się problemy, które ciężko rozwiązywać na bieżąco, to można prosić o pomoc bardziej doświadczonych kolegów lub przełożonych.
TIP6. Zdobywanie doświadczenia i rozwój
Praca sezonowa to nie tylko sposób na zarobienie pieniędzy, ale także doskonała okazja do zdobycia nowych umiejętności i doświadczenia. Dobrze jest wykorzystać ten czas, aby nauczyć się jak najwięcej. Warto obserwować, jak pracują bardziej doświadczeni koledzy oraz pytać ich o rady i wskazówki. Każda nowa umiejętność i doświadczenie mogą być cenne w przyszłej karierze zawodowej.
