Co czwarte euro wytwarzają stolice
14,8 bln euro wyniósł w 2016 roku produkt krajowy 28 krajów należących do Unii Europejskiej. Rozwój nie rozkłada się jednak równomiernie. Blisko jedną czwartą PKB tworzą stolice tych krajów. Ich wkład z roku na rok wzrasta. Im mniejszy kraj, tym udział stołecznych miast jest na ogół większy.
Udział stołecznych miast unijnych w tworzeniu sięga 23,0 proc. – oszacował Eurostat w opublikowanym właśnie dorocznym raporcie na temat rozwoju regionalnego Unii Europejskiej. To o 1,5 punktu procentowego więcej niż w roku 2004 – w momencie poszerzania UE o 10 nowych krajów, w tym i o Polskę. Udział stołecznych metropolii w tworzeniu PKB jest jeszcze większy – sięga 34,7 proc. (jeśli zaliczyć do nich także przylegające do stolic ościenne miasta satelitarne). Udział zaś wszystkich miast definiowanych jako obszary zamieszkałe w zwartej zabudowie o liczebności co najmniej 250 tys. mieszkańców przekracza już dwie trzecie (66,3 proc.).
Stolice odgrywają szczególnie dużą rolę gospodarczą w mniejszych krajach unijnych. Zestawiając zawarte w raporcie dane, można dostrzec pewną prawidłowość – im mniejszy kraj, tym większe znaczenie stołecznego miasta. W przypadku Malty życie gospodarcze koncentruje się praktycznie w stolicy – ponad 90 proc. PKB kraju powstaje w Valletcie. W Estonii dwie trzecie PKB powstaje w Tallinie, większość łotewskiego PKB generuje Ryga, a irlandzkiego – Dublin. Bardzo duży, ponad 40-proc., udział w tworzeniu PKB swoich krajów mają Ateny, Budapeszt, Sofia, Kopenhaga i Zagrzeb. Nietypowym przykładem wśród mniejszych krajów jest stolica prowincji Holandia Południowa Haga, gdyż w Holandii gospodarcze znaczenie mają przede wszystkim inne miasta – Amsterdam i Rotterdam.
W większych krajach unijnych (o liczbie mieszkańców powyżej 10 mln) znaczenie stolic w życiu gospodarczym jest dużo mniejsze. Rekordowy jest pod tym względem przypadek Berlina, w którym powstaje jedynie 5,4 proc. niemieckiego PKB, a w ścisłym Berlinie jedynie 4,1 proc. Relatywnie mniejsze znaczenie, w sensie udziału w tworzeniu PKB, mają także Rzym i Madryt.
Warszawa i Polska lokują się w tym zestawieniu w grupie większych krajów unijnych. Warszawa jest jednym z najszybciej rozwijających się miast i regionów Europy (obok Bukaresztu i Bratysławy), ale udział stolicy w tworzeniu PKB Polski sięga według obliczeń Eurostatu 17,5 proc. Od 2010 roku wzrósł o 0,4 pkt proc.
