Recesja w Polsce. Badanie pokazało, jak odczuwają ją konsumenci
Prawie 65% gospodarstw domowych spodziewa się pogorszenia sytuacji ekonomicznej w Polsce w ciągu kolejnych 12 miesięcy. Jednocześnie około połowa deklaruje, że wciąż jest w stanie oszczędzać z bieżących dochodów.
Takie wyniki przynosi najnowsza edycja badania „Sytuacja na rynku consumer finance”, opracowywanego co kwartał przez Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (ZPF) oraz Instytut Rozwoju Gospodarczego Szkoły Głównej Handlowej (IRG SGH).
Jego efektem jest Barometr Rynku Consumer Finance (BRCF). W pierwszym kwartale 2023 r. wartość indeksu BRCF wyniosła 90,9 pkt. Chociaż wzrosła o 1,4 pkt. wobec ostatniego kwartału 2022 r., to jednak wciąż jest zbliżona do poziomu z okresu pandemii.
- Nastroje wśród konsumentów, pomimo lekkiego odbicia, wciąż są bardzo słabe. Dowodzi tego nasz wskaźnik, który po oczyszczeniu z wahań krótkookresowych jest w trendzie spadkowym - podkreśla Marcin Czugan, prezes ZPF.
Jak Polacy oceniają sytuację gospodarczą?
Z badania „Sytuacja na rynku consumer finance” wynika, że prawie 65% gospodarstw domowych
w Polsce spodziewa się pogorszenia sytuacji ekonomicznej w kraju w ciągu następnych 12 miesięcy.
Jeszcze w ostatnim kwartale odsetek pesymistów sięgnął 78%, a w szczycie pandemii - nawet 80%. Nie zmienia to jednak faktu, że ich przewaga nad osobami, które oczekują polepszenia koniunktury gospodarczej, jest wyraźna.
- Najnowsze badanie zostało przeprowadzone jeszcze przed publikacjami Głównego Urzędu Statystycznego na temat PKB w czwartym kwartale 2022 r. oraz inflacji w styczniu - mówi Marcin Czugan. - A skoro gospodarka spowalnia, a ceny żywności i wydatki mieszkaniowe rosną w tempie 20% rocznie, to nie jest wykluczone, że w kolejnym badaniu odsetek pesymistów
znów wzrośnie - dodaje.
Dr Sławomir Dudek, ekonomista SGH, współautor badania „Sytuacja na rynku consumer finance”: Według wszelkich oczekiwań wysoka inflacja utrzyma się na dłużej, a dane w zakresie PKB wskazują na to, że recesja jest już w Polsce. Nadchodzi stagflacja. Obecna lekka poprawa barometru nie wskazuje na przełamanie trendu.
Ekonomista wskazuje jednocześnie, że dość optymistycznie wyglądają dane, pokazujące, iż 48% respondentów deklaruje posiadanie nadwyżek finansowych. Są w stanie oszczędzać z bieżących dochodów. W porównaniu do pierwszego kwartału ubiegłego roku ten odsetek wzrósł o 6,6 pkt. proc. Jednocześnie 48% gospodarstw domowych nie spodziewa się problemów z obsługą własnych zobowiązań (+2 pkt. proc. r/r).
Zakup mieszkania, domu, samochodu. Ilu Polaków ma takie plany?
Respondenci zostali również zapytani o plany związane z zakupem domu lub mieszkania w ciągu najbliższych 12 miesięcy. 12% z nich deklaruje, że takie wydatki są w ich przypadku prawdopodobne. W tej grupie większość ocenia jednak taki wariant tylko za możliwy. Zdecydowanych na zakup mieszkania lub domu jest 2,9% ankietowanych (w I kw. 2022 r. ten odsetek wyniósł 3,4%).
Jednocześnie poprawiły się oceny konsumentów dotyczące planowanego zakupu samochodu. 11,5% respondentów ocenia, że takie wydatki w ich przypadku są bardzo lub dość prawdopodobne
w najbliższych 12 miesiącach. Przed rokiem takie deklaracje złożyło 9,2% ankietowanych.
Polacy ostrożniej podchodzą jednak do finansowania zakupów dóbr trwałych kredytem. - W okresie rekordowo wysokich stóp procentowych skłonność do zaciągania nowych zobowiązań pozostaje
w trendzie spadkowym. Obecnie około połowa respondentów deklaruje chęć sięgnięcia w części lub
w całości po kredyt przy zakupie dóbr trwałych - wskazuje Marcin Czugan.
Barometr Rynku Consumer Finance - o projekcie
„Sytuacja na rynku consumer finance” to badanie realizowane od 2006 r. w odstępach kwartalnych przez ZPF oraz IRG SGH. Jest prowadzone za pomocą ankiety badawczej metodą testu koniunktury.
Efektem badania jest m.in. wskaźnik BRCF - pokazuje on aktualne nastroje konsumentów, pozwalające przewidywać m.in. ich skłonność do zaciągania nowych zobowiązań.
INFORMACJE O MARCE
Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (wcześniejsza nazwa: Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce – Związek Pracodawców) powstał 27 października 1999 roku i skupia ponad sto kluczowych przedsiębiorstw z rynku finansowego w Polsce, w tym banki, firmy zarządzające wierzytelnościami, doradców i pośredników finansowych, przedsiębiorstwa pożyczkowe, zarządzające informacją gospodarczą, sprzedające produkty odwróconej hipoteki w modelu sprzedażowym, platformy crowdfundingowe oraz przedsiębiorstwa z branży ubezpieczeniowej. ZPF to Członek Rady Rozwoju Rynku Finansowego, powołanej do życia przez Ministra Finansów RP oraz Członek prestiżowej europejskiej organizacji samorządowej europejskiego przemysłu finansowego EUROFINAS (European Federation of Finance House Associations), zrzeszającej siedemnaście krajowych organizacji, reprezentujących ponad 1200 instytucji finansowych. ZPF ma w swoim dorobku badawczym kilkadziesiąt raportów, koncentrując się merytorycznie na obszarze kredytu.
