Takiego optymizmu firm dawno nie było. Więcej chce zatrudniać i dawać podwyżki, mniej zwalniać

Z najnowszych danych "Barometru Polskiego Rynku Pracy" Personnel Service wynika, że obawy przedsiębiorców o kondycję swoich firm znacznie spadły. W ubiegłym roku 48% z nich bało się pogorszenia sytuacji w 2023 roku, teraz tylko 23% przewiduje gorsze warunki niż rok wcześniej. Te obawy utrzymują się na podobnym poziomie we wszystkich firmach, bez względu na ich wielkość, oscylując wokół 26% dla najmniejszych przedsiębiorstw, 25% dla średnich i 19% dla największych. Warto zauważyć, że 21% firm spodziewa się polepszenia sytuacji, co stanowi wzrost o 8 pkt proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Natomiast 41% firm oczekuje utrzymania stanu z minionego roku (wzrost z 26% w 2023 roku). 

- Jeśli nowy wielki kryzys, taki jak Lehman, pandemia, wojna czy Polski Ład, nie wybuchł od roku, to znaczy, że żyjemy w dobrych czasach. Warto skupić się na szansach, zaplanować przyszłość, co widać w deklaracjach firm. Mniej niż co czwarte badane przedsiębiorstwo spodziewa się pogorszenia swojej sytuacji biznesowej w najbliższym roku. W ślad za optymizmem biznesowym idą rekrutacje, natomiast te plany brutalnie zderzą się z rzeczywistością. Na koniec 2023 roku liczba pracujących w kraju osiągnęła wieloletnie maksimum na poziomie 17,4 mln osób. Trudno liczyć na dalszy wyraźny wzrost zatrudnienia – mówi Kamil Sobolewski, Główny Ekonomista Pracodawców RP.

Firmy obrały kierunek na zatrudnianie i podwyżki

Optymizm przedsiębiorstw przejawia się szczególnie w dwóch kluczowych obszarach: planach rekrutacyjnych i polityce wynagrodzeń. Maleje odsetek firm zakładających redukcję zatrudnienia – zaledwie 16% przedsiębiorstw, co oznacza spadek o imponujące 12 pkt proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Wzrasta natomiast liczba firm planujących nowe rekrutacje, osiągając 28%, co stanowi wzrost o 3 pkt proc. w porównaniu rok do roku. Im większe przedsiębiorstwo, tym więcej planowanych rekrutacji – 38% największych podmiotów, 25% średnich i 22% małych.

Utrzymanie obecnych zatrudnionych, będące najbardziej pożądanym scenariuszem dla firm, wiąże się z koniecznością oferowania podwyżek. Zgodnie z deklaracjami pracodawców, aż 43% z nich planuje podwyżki pensji, co stanowi wzrost o 4 pkt proc. w porównaniu z ubiegłym rokiem. Podobny odsetek (40%) zamierza utrzymać wynagrodzenia na poziomie z 2023 roku, podczas gdy jedynie 7% rozważa ewentualne obniżki. W przypadku obniżek odnotowuje się spadek o 4 pkt proc. w porównaniu rok do roku. Pracodawcy planujący podwyżki przedstawiają atrakcyjne propozycje: niemal 4 na 10 z nich zakłada wzrost wynagrodzeń o 6-10%, 29% przewiduje podwyżki w przedziale 11-15%, a 11% zamierza zaoferować 16-20% więcej dla swoich pracowników.

- Zauważalny spadek obaw przedsiębiorców, którzy nie planują zwalniać, jest zdecydowanie korzystny dla klimatu biznesowego. Firmy mają optymistyczne nastawienie do przyszłości, dlatego planują podwyżki, które dla pracowników są odpowiedzią na rosnące koszty życia związane z inflacją. Dla firm znowu to istotny krok w utrzymaniu konkurencyjności na rynku pracy. Dlatego tylko 7% rozważa ewentualne obniżki. Patrząc na wysokość podwyżek widać, że pracodawcy starają się dostosować ofertę wynagrodzeń do dynamicznych oczekiwań pracowników i celują w przebicie inflacji – mówi Krzysztof Inglot, założyciel Personnel Service i ekspert rynku pracy.

Pracownicy mają kurs na podwyżki

Pracodawcy emanują optymizmem, który wśród pracowników nieco osłabł. Niemal połowa Polaków dobrze lub bardzo dobrze ocenia swoją sytuację na rynku pracy (47%). To spory spadek w porównaniu rok do roku, kiedy aż 66% pracowników miało taką opinię. Za to mniej mamy pesymistów. Źle swoją zawodową pozycję postrzega 11% osób. Na początku 2023 roku w sumie 21% osób źle oceniało swoje zawodowe położenie. Oceny przyszłości również są ostrożne. Tylko 12% osób spodziewa się, że w 2024 roku ich sytuacja na rynku pracy będzie lepsza niż w poprzednim. Rok temu również dominował sceptycyzm. 

Ostrożność pracowników powoduje, że raczej nie planują zmieniać pracy. Taki zamiar ma 18% osób, tyle samo co rok wcześniej. 55% pracowników chce zostać u aktualnego pracodawcy. Zmianę pracy najczęściej deklarują młode osoby od 18 do 24 roku życia – 32% w porównaniu do 23% 25-34-latków, 18% 35-44-latków, 17% 45-54-latków i zaledwie 9% osób powyżej 55 roku życia.

Pracownicy odważnie za to myślą o swoich wynagrodzeniach. W sumie 60% osób ma plan, żeby postarać się o większe dochody. To o 2 pkt proc. więcej niż rok temu. Największy odsetek pracowników poprosi aktualnego pracodawcę o podwyżkę – wskazuje tak 30% osób. Dużo częściej taką strategię wykorzystają mężczyźni niż kobiety – 33% vs. 26%. Ponadto, 17% pracowników poszuka lepiej płatnej pracy, a 13% rozejrzy się za pracą dorywczą. Niemal co piąta osoba (18%) nie podejmie żadnych działań mających na celu zwiększenie swojego wynagrodzenia.

Metodologia badania

Badanie pracowników i pracodawców w Polsce przeprowadzono na ogólnopolskim panelu badawczym Ariadna metodą CAWI (Camputer-Assister Web Interview). 

Pracownicy: Selekcja z ogólnopolskiej próby losowo-kwotowej dla osób w wieku od 18-tu lat wzwyż. Kwoty łączne dla płci, wieku, wielkości miejscowości zamieszkania. Próba właściwa do analiz według kryteriów selekcyjnych wynosiła N=1065 – osoby pracujące na dowolny rodzaj umowy lub prowadzące działalność gospodarczą. Badanie realizowane w dniach 24 stycznia-1 lutego 2024 roku.

Pracodawcy: Próba ogólnopolska wynosząca N=329 firm (przedsiębiorstwa małe zatrudniające do 10 osób, przedsiębiorstwa średnie zatrudniające od 10 do 49 osób oraz przedsiębiorstwa duże zatrudniające od 50 do 249 osób). Badanie realizowane w dniach 29 stycznia-8 lutego 2024 roku.