30 tys. za miesiąc pracy. Tak płacą w Szwajcarii.

Marcin Lipka

W ostatnich tygodniach media społecznościowe obiegły dane szwajcarskich pracowników, którzy w celu walki o adekwatne do stanowiska płace publikują informacje o swoich zarobkach (zeigdeinenlohn.ch). Na pierwszy rzut oka w niektórych przypadkach pensje wyglądają na nierealne.

Pracownik opieki społecznej zarabia w przeliczeniu 31,5 tys. zł (8285 franków szwajcarskich), nauczyciel matematyki 34,2 tys. zł (9000 CHF). Chociaż z perspektywy płac w Polsce brzmi to zaskakująco, wpisy prawdopodobnie są prawdziwie. Potwierdza to chociażby najnowszy raport Federalnego Biura Statystycznego (FSO) o strukturze wynagrodzeń.

Jak zagranicę do pracy, to tylko Szwajcaria

FSO, podobnie zresztą jak GUS, co dwa lata publikuję strukturę wynagrodzeń. Ujawnione kilka tygodni temu dane przedstawiają stan na październik 2016 r. (tak jak w przypadku GUS). Wynika z niego, że mediana (połowa pracownika zarabia poniżej tego poziomu, a połowa powyżej) zarobków brutto wynosi 6502 CHF, czyli niespełna 25 tys. zł. Dla porównania w Polsce dla tego samego miesiąca oraz roku mediana wynosiła 3510 zł.

Pewną ciekawostką jest fakt, że pensje w sektorze publicznym w Szwajcarii są znacznie wyższe niż w prywatnym (mediana to 7873 CHF, czyli ok. 30 tys. zł), a sektorze prywatnym 6235 CHF (niecałe 24 tys. zł). Inna interesująca informacja - niezależnie od wieku, wykształcenia czy profesji ponad 91,4 proc. pracowników w Szwajcarii otrzymuje, pracując na pełen etat, powyżej 4 tys franków, a najczęściej spotykaną wartością jest wynagrodzenie w przedziale 5-6 tys. CHF (w Polsce to przedział 2173-3259 zł).

Ponad 22 proc. zatrudnionych, jak wynika z dokumentów FSO, zarabia przed odliczeniem podatków i składek zdrowotnych przynajmniej 8 tys. CHF (ponad 30 tys. zł) miesięcznie, pracując na całym etacie.

Dane również pokazują, że struktura wynagrodzeń jest stosunkowo płaska, jeżeli chodzi o wykonywany zawód. Bardziej liczy się doświadczenie i wykształcenie, które podnosi wyraźnie wynagrodzenie.

Płaska struktura nie dotyczy jednak managementu (kierownicy i dyrektorzy) w kluczowych działach szwajcarskiej gospodarki. W sektorze farmaceutycznym, usług finansowych czy ubezpieczeń mediana miesięcznych pensji brutto sięga odpowiednio 23 tys. CHF (87 tys. zł) i 20 tys. CHF (76 tys. zł). Top managment (10 proc. najlepiej zarabiających) może się cieszyć średnimi wynagrodzeniami przekraczającymi 53 tys. franków (ok. 200 tys. złotych) każdego miesiąca.

Sprawdź, ile zarabiałbyś w Szwajcarii

Sceptyk powiedziałby, że Szwajcarzy i owszem zarabiają dużo, ale ponoszą też wysokie koszty życia. I to poniekąd prawda. Według danych Eurostatu te wydatki są blisko trzy razy wyższe niż w Polsce. Konieczne jest również wykupienie prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego (ok. 500 franków miesięcznie), a także od pensji brutto należy zapłacić podatki - federalny i dla kantonu.

Faktycznie jednak obciążenia pensji brutto nie przekraczają wyraźnie tych w Polsce (ok. 30-35 proc.). Z wysokimi cenami w szwajcarskich sklepach, można walczyć, wybierając towary z dolnej półki supermarketu, które w wielu krajach byłby na środkowym czy nawet wyższym poziomie. Nie da się jednak ukryć, że ceny usług są wysokie. Słono kosztuje stołowanie się w restauracjach, nie rozpieszczają ceny zakupu czy najmu mieszkań.

Zasoby FSO pozwalają także niezwykle dokładnie, jak na źródło dostępne publicznie, sprawdzić nasze hipotetyczne wynagrodzenie. Dane zawierają setki tysięcy prawdziwych rekordów. Przykład? Pracownik opieki społecznej zatrudniony na pełen etat w regionie północno-zachodnim Szwajcarii (okolice Bazylei) i mający 15 lat doświadczenia oraz jednocześnie niezajmujący kierowniczego stanowiska otrzymuje brutto ponad 7 tys. franków (mediana dla obu płci), czyli prawie 27 tys. zł. Dane dla innych profesji i stanowisk do sprawdzenia na stronach Federalnego Biura Statystycznego (Bundesamt für Statistik w sekcji Salarium).