Rekordy na rynku pracy. 500+ nie obniża zatrudnienia kobiet

Marcin Lipka

Do Eurostatu z poszczególnych unijnych krajów spłynęły szczegółowe dane dotyczące sytuacji na rynku pracy w II kw. br. W większości państw zdecydowanie poprawia się poziom zatrudnienia czy aktywności zawodowej, maleje bezrobocie. Pozytywnie wyróżniają się dane z Polski, mimo że istniały obawy o obniżenie się aktywności zawodowej kobiet w naszym kraju.

Porcja pozytywnych zaskoczeń

Najmniej spektakularnie wygląda zmiana poziomu bezrobocia. Niemniej informacje pozostają optymistyczne, ponieważ bezrobocie w okresie marzec-czerwiec spadło z 5,6 proc. do 5 proc. (wg unijnej metodologii). W ujęciu rocznym w porównaniu z końcem pierwszej połowy 2016 r. nastąpił spadek o 1,3 pkt proc.

Gdy jednak gospodarka zaczyna wchłaniać większość osób szukających pracy, dużo ważniejsze staje się to, czy zatrudnienie może nadal rosnąć dzięki aktywizacji osób do tej pory biernych zawodowo, czyli tych, którzy nie mają i nie szukają pracy. Dane Eurostatu pokazują, że odsetek pracujących Polaków w relacji do osób w wieku produkcyjnym 15-64 lata (współczynnik zatrudnienia) zwiększył się o 0,8 pkt proc. w porównaniu do ub. kwartału i o niespełna 2 pkt proc. w porównaniu do okresu sprzed roku, osiągając 66,2 proc. Według danych OECD to najwyższy współczynnik zatrudnienia od 25 lat. Odsetek biernych zawodowo po drugim kwartale jest z kolei najniższy od co najmniej ćwierćwiecza i wynosi 30,3 proc.

Co cieszy szczególnie, wreszcie zauważalnie zwiększa się zatrudnienie wśród osób bez wyższego wykształcenia, wg klasyfikacji Eurostat 3 oraz 4 - średnie ogólnokształcące, zasadnicze zawodowe oraz policealne. Powrót tych osób na rynek pracy bywa szczególnie trudny, zwłaszcza gdy zmieniające się warunki zewnętrzne (np. rewolucja technologiczna, konkurencja z zagranicy) zwiększają ryzyko utrwalenia się trendów bierności zawodowej w wymienionych grupach. Tymczasem w II kw. br. współczynnik zatrudnienia Polaków z wykształceniem na poziomie 3 oraz 4 wzrósł do poziomu 67,4 proc., co było najwyższą wartością od 19 lat.

Najwięcej pracujących Polek

Od kilkunastu miesięcy toczą się dyskusje ekonomistów na temat hipotetycznego negatywnego wpływu programu Rodzina 500 plus na aktywność zawodową oraz zatrudnienie kobiet. Międzynarodowy Fundusz Walutowy szacował, że z rynku pracy może odpłynąć ok. 240 tys. Polek. Publikowane przez Eurostat dane nie potwierdzają pesymistycznych projekcji.

Współczynnik zatrudnienia kobiet w wieku 15-64 lata wyniósł na koniec II kw. 60 proc. i jest o 1,9 pkt proc. wyższy niż przed rokiem. Posady znalazło w tym okresie niemal 150 tys. kobiet na 250 tys. nowych miejsc pracy utworzonych przez gospodarkę, a ogólna liczba zatrudnionych w naszym kraju pań wynosi obecnie 7,32 mln, czyli najwięcej od co najmniej 25 lat.

Rośnie nie tylko ogólna liczba pracujących kobiet. Ich zatrudnienie w wieku 25-49 lat, czyli w okresie, gdy rodziny są beneficjentami 500+, zwiększyło się podczas ostatniego roku o 60 tys. i wyniosło ponad 4,9 mln. Pozytywny trend dotyczy również Polek bez dyplomu wyższej uczelni (klasyfikacja Eurostat 3 oraz 4). W tym przypadku liczba pracujących kobiet wzrosła o 20 tys. i wynosi 2,24 mln. Z kolei odsetek biernych zawodowo Polek w wieku 25-59 lat wynosi 23,4 proc., czyli najmniej od 20 lat.

Bardzo dobry drugi kwartał oczywiście nie niweluje wielu strukturalnych problemów, przede wszystkim niedopasowania kompetencji pracowników do oczekiwań pracodawców czy nadal względnie niskiej aktywności zawodowej wśród niektórych grup społecznych. Dane Eurostatu pokazują natomiast, że rynek pracy jest znacznie silniejszy niż można było oczekiwać jeszcze kilka miesięcy temu, a program Rodzina 500 plus nie wywołał na nim negatywnych skutków.