Portret polskiego najemcy
Wiele się mówi o obawach najmujących mieszkania. Czy to jest jednak prawda? Wyniki badania „Rynek wynajmu w Polsce” pokazały, że nie. Praktycznie wszyscy najemcy instytucjonalni są zadowoleni lub bardzo zadowoleni ze świadczonych usług najmu: to aż 97% badanych. Bardzo wysoki poziom zadowolenia wskazują również najemcy prywatni - w tej grupie zadowolonych jest 88% ankietowanych. Tylko te dwa wyniki badań pokazują, że wizerunek zestresowanego najemcy jest zdecydowanie nieprawdziwy, a najem w Polsce ma się dobrze. A co jeszcze możemy powiedzieć o statystycznym najmującym?
Badanie przeprowadzone przez firmę analityczno-badawczą Zymetria na zlecenie Polskiego Związku Firm Deweloperskich w marcu 2022 roku wśród mieszkańców dużych miast pokazało wiele cech ważnych dla osób najmujących mieszkania. Badaniem objęto zarówno osoby najmujące lokale prywatnie jak i w systemie instytucjonalnym, tzw. PRS (Private Rented Sector). W dwóch słowach wynajem instytucjonalny polega na tym, że wyspecjalizowane firmy będące właścicielami budynków wynajmują mieszkania w pełni wyposażone, często z dodatkowymi atutami jak obsługa czy wspólne przestrzenie użytkowe (kawiarnie, siłownie, miejsca pracy). Dane podane powyżej wskazują, że w tej kategorii jest bardzo wysoki stopień zadowolenia z wynajmu i świadczonych usług.
Portret z odcieniem różnic
Statystyczny Polak najmujący mieszkanie to osoba będąca w zawiązku i prawie w co drugim przypadku mieszkająca z dzieckiem (lub dziećmi). Co dziesiąte mieszkanie wynajmuje singiel. Istnieją jednak ciekawe różnice jeśli porównamy osoby korzystające z najmu prywatnego i instytucjonalnego. W przypadku tego pierwszego przeważają ludzie młodzi - 61% to osoby w wieku do 34 lat, a podział wg płci jest tożsamy ze statystycznym w kraju – nieco więcej kobiet. Natomiast w grupie osób wynajmujących w systemie PRS przeważają osoby powyżej 35 roku życia, rzadziej mieszkają z dziećmi i aż ¾ to kobiety!
Dlaczego wynajem?
Powody decyzji o wynajmie są bardzo zróżnicowane. Równie ważna jest swoboda w wyborze miejsca mieszkania, jak i unikanie konieczności zaciągania kredytu, na co wskazało od 23 do 26% badanych. Dodatkowo ważnym atutem jest łatwość zmiany mieszkania w razie potrzeby – taką elastyczność ceni ok 23% wszystkich wynajmujących. Co ciekawe w przypadku PRS aż co 3 osoba zdecydowała się na wynajem, ponieważ potrzebowała mieszkania w związku z przeprowadzką z innego miasta. Ankieterzy zapytali również o odczucia związane z wynajmowaniem mieszkań oraz o zalety i wady.
Plusy…
Wśród zalet wynajmu najemcy prywatni znacznie częściej wskazują łatwość zmiany jednego mieszkania na drugie (38%) oraz możliwość szybkiego usamodzielniania się, na co zwróciło uwagę 31% respondentów. Najemcy instytucjonalni doceniają przede wszystkim wygodną lokalizację, sprzyjającą komfortowi życia codziennego – co szczególnie docenia aż 44% badanych. Dodatkowo cenią sobie możliwość mieszkania w atrakcyjnych dzielnicach miasta (24%) oraz bliskość terenów zielonych (21%) co oznacza, że w tej grupie szczególnie ważny jest komfort życia codziennego.
…i minusy
Oczywiście mimo dużego stopnia zadowolenia z wynajmowania mieszkania istnieją pewne wady. Wśród nich większy stopień wskazywania na wady istnieje w grupie wynajmu prywatnego. Najwięcej osób w tej kategorii wymieniło obowiązek wpłaty kaucji, wiążący się z ryzykiem nieodzyskania tej kwoty (aż 32% wynajmujących prywatnie i 23% korzystających z PRS). Dodatkowo wynajmujący prywatnie obawiają się odciążenia dodatkowymi kosztami w razie zniszczeń w mieszkaniu (30%). Co trzeciej osobie przeszkadza fakt, że mieszkania nie można urządzić po swojemu, według indywidualnych potrzeb i gustów. Ostatnie dwie kategorie mają dużo niższe wskazania wśród najmujących w sektorze PRS – odpowiednio 16% i 12%. Prawdopodobnie wynika to ze standardów umów oraz wyposażenia mieszkań. Powyższe oznacza, że generalnie dla wynajmujących ważny jest wygląd mieszkania oraz możliwość tworzenia wygodnej i dostosowanej do swoich potrzeb przestrzeni. W badaniu uwagę zwraca fakt znacznej rozbieżności w ocenie wad w kwestii możliwości wynajmu mieszkania z dziećmi – o ile jako wadę w wynajmie prywatnym wymieniło 16% osób, to w sektorze PRS tylko 2%, co jest wynikiem na poziomie błędu statystycznego.
Ciekawostki…
Z ciekawostek badania warto wymienić, że co drugi statystyczny najemca prywatny posiada zwierzę i w zdecydowanej większości jest to pies (70%), a tylko co czwarty najemca PRS mieszka ze zwierzęciem przy czym niemal równie często jak pies (52%) jest to kot (42%).
Analiza badania wskazuje, że najemcy instytucjonalni są zdecydowanie bardziej zadowoleni z lokalizacji mieszkania, przyjazności otoczenia oraz z jego standardu niż najemcy prywatni. Również lepiej oceniają dopinanie kwestii formalnych i wysokość czynszu versus jakość mieszkania. Najem ten jest postrzegany jako bardziej bezpieczny m.in. przez jasne zasady najmu i proste formalności. Wszyscy najmujący chwalą sobie swobodę mieszkania – mogą mieszkać w większym metrażu, w lepszej lokalizacji, a do tego nie ponoszą ryzyka związanego z zaciąganiem kredytu. Cenią sobie dobre umiejscowienie i bliskość terenów zielonych. Niezależnie od formy, możliwość najmu mieszkań daje swobodę i pozwala na elastyczne zmiany, co współcześnie jest dużo ważniejsze niż stałe miejsce mieszkania, do którego często przyzwyczajone są najstarsze pokolenia Polaków.
***
W badaniu „Rynek wynajmu w Polsce 2022”, przeprowadzonym w marcu 2022 przez firmę analityczno-badawczą Zymetria na zlecenie Polskiego Związku Firm Deweloperskich wzięły udział osoby w wieku od 18 do 50 lat mieszkające w dużych miastach – powyżej 100 tys mieszkańców. Badanie zrealizowane metodą CAWI oraz wywiadami Face to Face objęło łącznie 910 respondentów.
